Faydalı Bilgiler / Karayolu Terimleri

ADR

Yanıcı, patlayıcı ve kimyasal maddelerin kara yolu ile taşınması kurallarını içeren bir standarttır. ADR konvansiyonuna üye olunması ile ilgili yasa 30 Kasım 2005 tarihinde TBMM’de kanunlaşmıştır. Kanun 1 Ocak 2009’da yürürlüğe girmiştir

ATR Belgesi

Türkiye ve Avrupa Topluluğu arasında imzalanan Gümrük Birliği anlaşmasınca serbest dolaşım halinde bulunan malların ihracında gümrük muafiyetinden yararlanmak amacıyla ihracatçı tarafından düzenlenen belgedir.

TR Düzenleyen Ülkeler

Almanya, Avusturya, Belçika, Bulgaristan, Çek Cumhuriyeti, Danimarka, Estonya, Finlandiya, Fransa, Hırvatistan, Hollanda, İngiltere, İrlanda, İspanya, İsveç, İtalya, Kıbrıs, Letonya, Litvanya, Lüksemburg, Macaristan, Malta, Polonya, Portekiz, Romanya, Slovakya, Slovenya, Türkiye, Yunanistan.

EUR.1 Belgesi

EFTA (European Free Trade Association, Avrupa Serbest Bölge Birliği) ülkelerine, AKÇT (Avrupa Kömür ve Çelik

Topluluğu) ve tarım ürünleri söz konusu olduğunda Avrupa Birliği’ne ve Türkiye’nin serbest ticaret anlaşmaları imzaladığı ülkelere yapılan ihracatlarında gümrük indiriminden faydalanabilmek için düzenlenen belgedir.

GTİP

Gümrük tarife istatistik pozisyonu için kullanılan kısaltmadır. 12 haneden oluşan GTİP, uluslararası ticarette ürünlerin tanımını ve ayrımını yapmak amacıyla kullanılmaktadır. Dünyanın farklı yerlerinde üretilen ürünler için GTİP kullanılarak detaylı bilgiye kolayca ulaşılabilmektedir.

Armonize Sistem (Harmonized Commodity Description and Coding System (HS Code)

Dünya Gümrük Örgütü’ne bağlı 170’den fazla ülkede kullanılmakta olan ürün kodlama sistemine armonize sistem (Harmonized Commodity Description and Coding System, HS Code) denilmektedir.

EX1 Ihracat gümrük belgesi

Avrupa ülkelerinde ihracatta kullanilan export evragi
Gümrük cikisind kullanilan belge

CMR

Karayolu taşıma belgesidir. CMR Belgesi kamyonla yapılan taşımalarda Uluslar arası CMR Anlaşması gereğince düzenlenen bir taşıma senedidir

Fiktif

Fabrika içlerindeki gümrüklü sahalardır

FEU

40 ayağa denk birim. Konteynerlerin kapasitelerini belirtmekte kullanılan ölçü birimidir. 1 FEU 40 ft (boy) × 8 ft (en) × 9 ft (yükseklik) ya da metrik olarak 12.192 m (boy) × 2.44 m (en) × 2.59 m (yükseklik) ve yaklaşık 67.5 m³ hacmindedir.

Frigorifik

Isı değişimine duyarlı gıda maddeleri, ilaçlar ve bazı kimyasal maddelerin taşınması için tasarlanıp imal edilen, duvar kalınlıkları ve izolasyon değeri taşınan malzemenin ısı değişimine duyarlılık boyutlarına bağlı olarak değişen ve bir soğutucu ünitesi bulunan karayolu taşıtıdır.

Gabari

Taşıtların yüklü veya yüksüz olarak karayolunda güvenli seyirlerini temin amacı ile uzunluk, genişlik ve yüksekliklerini belirleyen ölçülerdir.

Geçici Depolama Yeri

Eşyanın gümrüğe sunulmasından sonra gümrükçe onaylanmış bir işlem veya kullanıma tabi tutuluncaya kadar gümrük idaresince geçici olarak depolanmasına izin verilen yerdir.

İntermodal Taşımacılık

Aynı taşıma aracı veya kabı ile iki veya daha fazla taşımacılık modu kullanılarak yapılan ve mod değişimlerinde araç veya kap içindeki yüklerin herhangi bir elleçlemeye tâbi tutulmadığı taşıma şeklidir.

Kombine Taşımacılık

İntermodal olmayan ancak birden fazla nakliye aracının (tren, kamyon vs) birbirine bağlı olarak kullanılmasıyla yapılan taşıma tipidir.

Kantar

Yük alacak araçların boş ve yüklendikten sonra tartılmak için uğradıkları ölçüm cihazıdır

Konşimento

Üzerinde taşınan yükün içeriği ile ilgili bilgiler bulunan yük taşıma senedidir.

Konteyner

Her türlü atmosferik koşula dayanıklı olan, özellikle intermodal taşımacılıkta kullanılmakta olan, kolay elleçlenebilen ve üst üste istiflenebilen standart metal yük kasalarıdır. 20’lik, 40’lık ve 45’lik olarak adlandırılan tipleri en yaygın olanlarıdır. Bu sınıflandırma konteynerlerin değişen boy ölçüsüne göre yapılmıştır.

LOW-BED

Ağır iş makineleri ya da özel proje yükleri gibi uluslararası ve yurtiçi karayolu taşıma yönetmeliğine göre standartların dışında, normal kamyonların ve ya tırların taşıyabilecekleri uzunluk, yükseklik, genişlik ve tonajdan farklı olan yüklerin taşınmasını sağlayan yarı römorktur.

Ordino

Konşimento karşılığında, yurt dışından gelen malın gümrükten çekilmesi için verilen emirdir.

Sevk İrsaliyesi

Üzerinde araçtaki yükün adını, miktarını, navlun bedelini, kesilen fatura numarasını belirten resmi evrak. Malların nakli sırasında vergi mevzuatı bakımından kontrol edilebilmesi amacıyla, ticarî emtianın bir yerden başka bir yere nakli sırasında düzenlenmesi ve malla birlikte bulundurulması zorunlu olan belgedir.

Spanzet

Üzerinde araçtaki yükün adını, miktarını, navlun bedelini, kesilen fatura numarasını belirten resmi evrak. Malların nakli sırasında vergi mevzuatı bakımından kontrol edilebilmesi amacıyla, ticarî emtianın bir yerden başka bir yere nakli sırasında düzenlenmesi ve malla birlikte bulundurulması zorunlu olan belgedir.

Supalan

Genellikle kara ve deniz yolu ile yapılan taşımalarda kullanılan bir yöntemdir, malzemenin taşımayı yapan araç üzerinde gümrüklemesinin yapıldığı durumdur

Taşıma İrsaliyesi

Taşıma faaliyetinde bulunanların, taşınmasını üstlendikleri bir veya birden çok gönderilen ve gönderene ait, aynı taşıtta, aynı zamanda taşınan eşya veya kargo için ilgili mevzuat hükümleri uyarınca düzenledikleri belgedir.

Tır

Fransızcada Transports Internationaux Routiers kelimelerinin baş harfleridir. Birleşmiş Milletler Teşkilatı bünyesindeki, Milletlerarası Nakliyat Birliği (IRU) tarafından 15 Ocak 1959 tarihinde Cenevre’de imzalanan bir anlaşmadır.Bu anlaşma 11 ülke (Avusturya, İsveç, Portekiz, Bulgaristan, Finlandiya, Macaristan, Fransa, Malta, İsviçre, Tunus ve Yugoslavya) arasında imzalanan birleşik taşımacılığına (karayolu, demiryolu, havayolu, su yolları) ve konteyner kullanılmasına izin veren bir sözleşmedir (1994).

Uygulamada bu anlaşmaya dahil ülkelerin karayolu vasıtaları, vasıtada yüklü bulunan gümrüklü eşyanın cinsini, miktarını, mahiyetini belirten bir TIR karnesiyle yine vasıtanın belli yerlerine takacakları TIR plakaları taşırlar. TIR karnesinde belirtilen ve vasıtada yüklü bulunan eşyanın gümrük kontrolü mahreç ülkede yapılmakta, varış noktasına kadar güzergahta bulunan ülkelerin gümrüklerinde sadece harici kontroller -şüpheli durumlar hariç – yeterli olmaktadır. Ülkemizde de Yarı Römork ve çekiciden oluşan taşıma araçlarına TIR denmektedir.

Tır Karnesi

Herhangi bir ülkede başlayan ve en az bir ülke toprakları üzerinden geçtikten sonra bir başka ülkede sona eren, başlama ve sona erme ülkeleri dışında kalan ülkeler üzerinden yapılan taşımaları kapsayan yolcu veya eşya taşımalarını ifade eder.

Transit Taşıma

Herhangi bir ülkede başlayan ve en az bir ülke toprakları üzerinden geçtikten sonra bir başka ülkede sona eren, başlama ve sona erme ülkeleri dışında kalan ülkeler üzerinden yapılan taşımaları kapsayan yolcu veya eşya taşımalarını ifade eder.

Türkiye’nin de aralarında kurucu ülke olarak bulunduğu 17 ülke tarafından 1953 yılında kurulan ve günümüzde yaklaşık 50 üye ülkesi bulanan Uluslararası bir organizasyondur. Ülkemizdeki faaliyetler Ulaştırma Bakanlığınca yürütülmekte olup, standartlaşma ile ilgili kanun, mevzuat ve uygulamalar bu kurum tarafından yürütülmektedir.

Adres : Atatürk Mah. Girne Cad. No:27/2 Daire: 6 Ataşehir, İstanbul | Telefon : 0216 469 GOLD - 0216 469 4653 | FAX : 0850 220 04 51